Chuyển hướng thị trường bất động sản: Phát triển nhà ở cho thuê

Thiếu trầm trọng nhà ở cho thuê

Theo kết quả điều tra, thống kê về nhà ở của Bộ Xây dựng, quỹ nhà ở cho thuê hiện nay chỉ chiếm tỷ lệ rất thấp so với số hộ dân có sở hữu nhà ở. Tính chung trên địa bàn cả nước, tỷ lệ nhà cho thuê chỉ chiếm hơn 6,3% tổng số hộ dân có sở hữu nhà ở (Hà Nội chiếm 14%, TPHCM chiếm 19%, các đô thị loại 1 chiếm 4% - 6% và các đô thị còn lại chỉ chiếm khoảng 4%). Trong đó, quỹ nhà ở cho thuê chủ yếu được hình thành từ nguồn do Nhà nước đầu tư (xây dựng ký túc xá cho học sinh, sinh viên các trường đại học, cao đẳng và công nhân khu công nghiệp thuê) và hộ gia đình, cá nhân xây dựng nhà ở tự phát để cho thuê (không theo quy hoạch, không bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện ở tối thiểu theo quy định).

Kết quả kiểm tra, rà soát các dự án đầu tư kinh doanh bất động sản trên địa bàn cả nước của Bộ Xây dựng mới đây cũng cho thấy, số lượng hàng tồn kho bất động sản tại các địa phương, chủ yếu là quỹ nhà ở do các nhà đầu tư xây dựng nhà ở để bán. Nguyên nhân cơ bản của tình trạng thiếu quỹ nhà ở dành để cho thuê là do việc đầu tư xây dựng nhà ở để cho thuê đòi hỏi phải có nguồn vốn lớn, nhưng hiệu quả đầu tư thấp, thời gian thu hồi vốn dài trong khi nhà đầu tư phải vay vốn của các tổ chức tín dụng với lãi suất cao.

Thực tế cho thấy, trong suốt một thời gian dài, thị trường BĐS cầu đã không gặp được cung và cuộc “hội ngộ” cung - cầu này rõ ràng cần có bàn tay can thiệp của cơ quan chức năng. Theo tiến sĩ Phạm Sỹ Liêm, Phó chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam, để thị trường chuyển động thì phải kích thích vào đúng đối tượng có nhu cầu ở thực và có những giải pháp thật cụ thể.

Vì vậy, việc khuyến khích chuyển đổi dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán sang phương thức cho thuê sẽ là một trong những giải pháp hợp lý và cần thiết, nhằm tăng nguồn cung nhà ở dành để cho thuê, đáp ứng nhu cầu thiết thực của đại đa số các tầng lớp dân cư, đặc biệt là các đối tượng có thu nhập thấp, công nhân lao động tại các khu công nghiệp. Ở nhiều nước trên thế giới, phần lớn người dân sử dụng nhà cho thuê chứ không nhất thiết phải mua nhà.

Sẽ bổ sung thêm dự án vào chương trình thí điểm

Như Báo SGGP đã đưa tin, doanh nghiệp và người thuê nhà của chương trình thí điểm chuyển đổi nhà ở thương mại sang nhà ở cho thuê sẽ được hưởng nhiều ưu đãi về thuế cũng như lãi suất ngân hàng. Với những ưu đãi lớn cho doanh nghiệp về việc miễn, giảm tiền thuê đất, tiền sử dụng đất nên giá nhà cho công nhân thuê chỉ còn ở mức khoảng 35.000 đồng/m²/tháng, giá nhà thuê tại khu vực độ thị còn 65.000 đồng/m²/tháng.

Lý giải về mức giá này, Bộ Xây dựng cho biết, kinh nghiệm của các nước cho thấy, trong cơ cấu thu nhập của người lao động thì chi phí cho nhà ở chiếm từ 20% - 30%. Tại Việt Nam, quy mô hộ gia đình bình quân khoảng 3 - 4 người/hộ, thu nhập trung bình của hộ gia đình đạt khoảng 8 - 10 triệu đồng/tháng thì chi phí hợp lý dành cho nhà ở từ 2,5 - 3 triệu đồng/tháng/hộ gia đình. Còn với công nhân trong khu công nghiệp, nếu 4 - 5 người ở chung căn hộ khoảng 40m² sàn xây dựng thì chi phí khoảng 300.000 - 350.000 đồng/tháng. Bộ Xây dựng cũng nêu rõ, trường hợp thuê trọn gói thì không được điều chỉnh giá thuê trong thời gian hợp đồng trọn gói. Trường hợp thuê trả tiền hàng tháng thì mỗi lần tăng không được vượt quá 7% giá thuê nhà ở (tương đương với tỷ lệ lạm phát hàng năm) ghi trong hợp đồng thuê nhà ở và chỉ được điều chỉnh tăng giá thuê tối đa 1 năm/lần.

Mặc dù nhu cầu chuyển đổi lớn song do nhiều điều kiện kèm theo và chưa có tiền lệ nên Bộ Xây dựng mới chỉ chọn 5 dự án trên cả nước để thực hiện chương trình thí điểm. Các dự án được lựa chọn là các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại để bán đã hoàn thành hoặc đang triển khai thi công, nhưng chủ đầu tư chưa ký hợp đồng góp vốn, hợp đồng mua bán với khách hàng, hiện đang gặp khó khăn trong việc tiêu thụ, được chủ đầu tư đề xuất chuyển thành nhà ở cho thuê theo nhu cầu của thị trường. Tuy nhiên, Bộ Xây dựng đề xuất Thủ tướng Chính phủ cho phép là đơn vị chủ trì, phối hợp với các địa phương lựa chọn thêm một số dự án nhà ở thương mại để bán, đã hoàn thành xây dựng hoặc có tiến độ thi công bảo đảm hoàn thành trong năm 2013 để bổ sung vào chương trình thí điểm này.